Museo de Pontevedra

O día 9 de decembro de 1929 facía o seu ingreso na Real Academia Galega Ramón Otero Pedrayo co discurso titulado Romantismo, saudade, sentimento da raza e da terra en Pastor Díaz, Rosalía de Castro e Pondal, recibindo a contestación de Vicente Risco. O que é pouco ou nada coñecido é que a este importante acontecemento na carreira do escritor acudiu padecendo aínda as secuelas dun accidente automobilístico que sufriu poucos días antes en compañía da súa esposa na cidade da Coruña, cando o seu coche debeu precipitarse ao mar. As consecuencias do contratempo non foron graves pero deixárono bastante maltreito para o acto académico.

Ante o interese de Filgueira Valverde pola súa saúde, o propio Otero Pedrayo conta nunha carta (Filgueira, 313-15) a sucesión de feitos e sensacións que acompañaron ao fatídico momento. Nada mellor que as súas propias palabras para ilustrar este episodio autobiográfico.

….

O Atránteco chamaba por min con voces de serea, con peitos d’andar a saloucar queixumes, c’aquiles ollos que viu Xohan de Fontiveros na fonte: “si en esos tres remansos plateados – formases de repente – los ojos deseados – que tengo en las entrañas dibujados”. Os sete días, o primeiro que sain, un faco branco d’ises que se baixan dos moimentos dos heroes por pouco me chimpa no Orzán despeiteado. Despois todal’as noites saia soilo a merodear com’un naufrago pol’os peiraos. Eu debin naufragar n’outra vida cecais n’un barco chamado pol’os fachos piratecos da costa Brava. Por algo en Dreito de Xentes dironme sobresalinte pol’a miña elocuenza falando do dreito do escollo.

Tempos psicoloxicos do derrumbamento: 1º fuxida das ideas básicas de equilibrio e estática 2º Testa pra abaixo surpresa de ainda vivire 3º Tráxica alternativa: Morte, Mar: Mar, Morte 4º Intermezzo lírico, e confiado: estoú no leito, soño que me precipito: vou espertar pra ir a clase das 9: 5º Aperta c’a miña dona (ideas confusas de menor resistencia e romantismo de naufraxio 6º Surprendente costancia de ser ainda corpo e ialma en hipostáses. Logo un pouco de traviatismo o botar sangue pol’a boca e o grande ánemo da miña dona que faguia chistes cando lle cosian os 12 puntos na testa. Houbo mimos de convalescente e tamen o martirio de narrar 700 veces o mesmo feito. Xa poño cousas da miña colleita. Morcillas como din os cómicos. Xa imos ben. Un pouquiño de debilidade. Unha lembranza agradecida do xentil porte da xente cruñesa: non podia maxinar tanta simpatía e bondade pr’a parexa derreada. Entrar na Academia é algo tráxico. C’un ollo finchado e un toromelo fun levado entre Lugris e Carré: 140 anos pol’o menos. Houbo na leutura estertores do meu peito ferido. O Risco estaba impresionante de colo de pajarita e botines de pel de ante do Canada. Supoño que se pubricaria, ou por “Nos” ou pol’a Academia en “Nos”…….

Mª Jesús Fortes Alén

Arquiveira do Museo de Pontevedra